Tham Sân Si là gì? Giải Nghĩa và Chế (cập nhật 2022)
MỤC LỤC
- Nguyên nhân của khổ đau chính là Tham – Sân – Si
- Tham là gì?
- Chế ngự Tham
- Sân là gì?
- Chế ngự Sân
- Si là gì?
- Chế ngự Si
Trong cuộc sống hàng ngày chắc hẳn mỗi người chúng ta đều ít nhiều đều được nghe đến 3 từ Tham Sân Si, nhưng không hiểu bản chất thực sự của nó là gì? Hôm nay, chúng ta hãy cùng đi tìm ý nghĩa Tham Sân Si là gì qua bài viết này nhé.
Nguyên nhân của khổ đau chính là Tham – Sân – Si
Phật dạy rằng:
“Nguồn cội của mọi khổ đau trên đời đều từ 3 việc mà ra: tham, sân, si”
Trong kinh Pháp cú có chỉ rõ:
Tham Sân Si là TAM ĐỘC, là sự ham muốn thái quá, là một cơn giận, nóng nảy, thù hận, không vừa lòng, không như ý muốn, là sự u tối không suy xét theo lẽ phải, hay dở tốt xấu.
Tham sân si là ba thứ kịch độc luôn tìm ẩn tự bên trong tâm trí ta. Nếu không sớm nhận diện được bản chất và cách kiểm soát nó thì ta sẽ rất dễ trở thành nạn nhân của nó.
Ngay khi 3 thứ này nó khởi lên thì nó sẽ thiêu cháy tất cả, nào là nhân cách đạo đức, sự sáng suốt, mạng sống của chính chúng ta và tác động không tốt đến những người khác.
Tham là gì?
Theo Phật pháp, tham là sự đắm say, sự ham muốn, sự đam mê một điều gì đó. Cốt lõi của lòng tham nằm ở 5 nhu cầu của con người: Tài (tài sản), sắc (sắc đẹp, hình thức bên ngoài), danh (danh thơm, tiếng tốt), thực (ăn uống), thùy (ngủ nghỉ).
Khi ham muốn về 1 trong thứ này dâng lên cao hơn mức bình thường, con người sẽ nảy sinh lòng tham và được hiển hiện với những hành động, lời nói của mình.
Tham có 3 loại sau:
– Tham tài vật: Là lòng tham những thứ vật chất, tiền bạc, nhà cửa, xe cộ.
– Tham sắc dục: Là mạng sống dục, vọng sắc đẹp nói chung là về “thân”.
– Tham danh vọng: Là sự tham về sự nổi tiếng, quyền lực, địa vị.
Theo lời Phật dạy về lòng tham khẳng định rằng, tham lam không phải là bản chất của con người. Nhân chi sơ, tính bổn thiện. Con người sinh ra thuần khiết như tờ giấy trắng, trái tim thuần hậu và thiện lương.
Lòng tham lớn dần lên theo năm tháng, qua những bể dâu mà mỗi người gặp phải. Người không biết tiết chế lòng tham thì lòng tham cứ lớn dần mãi lên, đưa lối dẫn đường đến những hành động sai trái.
“Lòng tham càng lớn, phúc đức lại càng tiêu tán”. Vì sao?
Tham thường đi liền với ác. Người tham muốn đoạt được thứ mình muốn, lại sinh làm điều ác để thỏa mãn cho mình.
Những dẫn dụ về lòng tham luôn đầy rẫy trong cuộc sống hằng ngày:
Người vì lòng tham mà cố gắng gầy dựng sự nghiệp, khi có của ăn của để rồi lại ưu tư lo nghĩ sợ trộm cắp.
Người giàu sang có tiền của bo bo giữ gìn, sống ích kỷ với kẻ ăn người làm, tằn tiện bố thí, khi bị mất của thì đám ngực khóc than, mất ăn mất ngủ. Lại có người giàu có bạc vạn mà chỉ chăm chút để dành, ăn không dám ăn, mặc không dám mặc.
Quan lại, người có chức tước vì lòng tham mà bớt xén của công, ăn của hối lộ, bóc lột sức lao động người khác.
Người vì lòng tham mà lao vào cờ bạc, cá độ, lô đề, dẫn đến tán gia bại sản.
Chế ngự Tham
Trong đời sống, nếu mỗi người không thể nhận biết và chế ngự lại lòng tham, thì chính bản thân của bạn sẽ là nạn nhân của nó. Cứ như vậy thì bạn sẽ là nguyên nhân của toàn bộ mọi chuyện đau khổ của mình và người khác. Bản chất của lòng tham là không bao giờ là đủ, có được thứ này rồi sẽ mong muốn được thứ khác lớn hơn.
Để có thể nhận biết được lòng tham, khi ta nhận biết được lòng tham trong lòng trỗi dậy. Bản thân của chúng ta biết rằng làm như vậy là sai trái, chúng ta không được làm điều đó. Nếu bạn có thể kiềm chế được nó thì bạn sẽ là một người chính trực. Còn nếu không thì bạn sẽ trở thành một con người tham lam và là tệ nạn của xã hội. Ngay lúc đó mọi thứ của bạn sẽ mất đi về nhân cách con người và người thân của mình.
Có một câu nói nổi tiếng của Năm Cam “những thứ không thể mua được bằng tiền thì sẽ mua bằng rất nhiều tiền”. Những người không thể chế ngự được lòng tham của bản thân, thì sẽ bị ảnh hưởng đến tương lai của mình. Chỉ cần bạn mắc phải sai lầm một lần thì sẽ bị người xấu nắm được điểm yếu. Chúng sẽ lợi dụng điểm yếu đó để xúi giục bạn thực hiện tội ác thay chúng.
Sân là gì?
“Sân” là cơn giận, lòng giận dữ, nóng nảy, thù hận khi không vừa lòng, không được thỏa thích như ý muốn. Bất bình vì bị xúc phạm, nhân đó làm những chuyện sai trái. Sau cơn giận thời giữ lại lòng oán ghét tìm dịp mà trả thù.
SÂN sinh khởi là do lòng yêu thích “cái ta” hay thích “cái của ta”. Nếu người ta mắng nhiếc, chê bai kẻ nào khác thời ta không thấy giận, nhưng nếu ai chửi bới hoặc khiển trách ta hay người thân của ta, hoặc làm tổn hại tài sản của ta lập tức ta cảm thấy khó chịu ngay. Khi khó chịu tăng dần thời sẽ trở thành nóng giận. Nhưng nên nhớ rằng trên đời này không ai tránh khỏi bị khiển trách, bị chê bai, khó tránh khỏi miệng thế gian.
Sân giận: không hề tốt cho tim mạch, làm cho tim đập mạnh, máu lên dễ đột quỵ, giận quá hại gan dễ bị mắc các bệnh về gan, nộ khí thương cang. Giận quá mất khôn, không giải quyết tốt vấn đề mà gieo phiền phức.
Chế ngự Sân
Để tránh khỏi những rắc rối không mong muốn thì sân giận, hận nổi lên thì bạn cần phải chế ngự nó. Nếu không thì chính bản thân của bạn sẽ là nạn nhân của nó. Bởi khi lòng sân nổi lên thì sẽ hãm hại người khác, tuy nhiên bản thân mình sẽ bị thiệt thòi nhiều hơn.
Nếu bạn không thể kiềm chế được lòng sân thì sẽ tự gây hại cho bản thân của mình. Trong trường hợp gặp kẻ xấu thì tự dưng bạn sẽ chuốc họa vào thân. Ngoài ra thì lòng sân cũng sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. Bởi vì khi bạn đố kỵ ganh ghét ai đó thì sẽ ảnh hưởng đến hệ tim mạch. Điều này ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bạn, nguy hiểm hơn là dẫn đến tai biến mạch máu.
Si là gì?
“Si” là si mê, vô minh, ngu tối. Người vô minh không sáng suốt, không suy xét hiểu biết đúng lẽ phải, đúng sự thật để phán đoán việc hay dở, tốt xấu, lợi hại, không làm chủ được bản thân của mình.… nên mới làm những điều nhiễm ô tội lỗi, có hại cho mình và người. Si, vô minh theo thế tục gọi là “dại” hay “ngu”. Vô minh che lấp tâm trí, làm cho con người không còn nhìn thấy được những chất bợn nhơ đang gậm nhấm từ bên trong con người khiến các thói hư tật xấu ấy sẽ tăng dần và cuối cùng đưa con người vào con đường tội lỗi triền miên.
Si cũng được chia làm nhiều loại như:
– Mất đi khả năng nhận biết đạo lý làm người.
– Mất đi khả năng nhận biết bản chất của mọi chuyện.
– Mất đi khả năng nhận diện tâm, thân của bản thân.
Chế ngự Si
Khi bị bất kể thứ gì cám dỗ bản thân mình, thì bạn nhất định phải thật tỉnh táo để nhận biết đúng sai. Nếu không thì bạn sẽ bị chính lòng si làm mờ đi lí trí của mình và tin vào những điều không có thật.
Con người cần phải có tri thức mới có thể nhận thức được cái đúng cái sai, cái ngu dốt của bản thân, cái bản chất của sự việc… Từ đó việc làm mới chính đáng, tránh khỏi những điều tai hại, vừa lợi ích cho mình và vừa lợi ích cho người, ở hiện tại cũng như ở tương lai.
Tập Yoga cơ bản ngay tại nhà cùng chuyên gia
Học Yoga cơ bản ngay tại nhà giúp cải thiện sức khoẻ tinh thần, thể chất của bạn. Giúp bạn có những khoảng thời gian tĩnh lặng, với nhiều ưu đãi đặc biệt, xem ngay hôm nay.
Bài viết trên là những thông tin để giải đáp về ý nghĩa của Tham Sân Si là gì và cách chế ngự mà chúng ta nên biết. Cảm ơn các bạn đã quan tâm đến bài viết của mình, chúc các bạn có một ngày làm việc vui vẻ.
Xem video giải nghĩa THAM – SÂN – SI và cách hóa giả!
Tags:
